پرش تصویر، سوسو زدن یا لرزش تصویر تلویزیون یکی از مشکلات رایج در تلویزیون های LED، LCD و OLED است که معمولاً به خرابی های سخت افزاری یا ناپایداری در سیستم تصویر مربوط می شود. در ادامه با چطور تعمیر همراه باشید تا با 10 علت اصلی پرش تصویر تلویزیون آشنا شویم و با هم یاد بگیریم چگونه مشکل را به صورت دقیق و کاربردی برطرف کنید.
| شماره | علت مشکل | توضیح کوتاه | راه‌حل پیشنهادی |
|---|---|---|---|
| 1 | نوسان یا افت ولتاژ برق منزل | وسایل پرمصرف باعث ناپایداری ولتاژ و ریست لحظه‌ای HDMI می‌شوند | استفاده از محافظ ولتاژ دار و اجتناب از استفاده همزمان دستگاه‌ها |
| 2 | کیفیت پایین کابل HDMI | کابل بی‌کیفیت به نویز و ولتاژ حساس است | تعویض با کابل HDMI با شیلد EMI و فریت ضدنویز |
| 3 | ارت نداشتن یا نامناسب بودن سیستم برق خانه | عدم تخلیه بار الکتریکی باعث اختلال در دستگاه‌های حساس می‌شود | بررسی سیستم ارت توسط برقکار و اتصال استاندارد ارت |
| 4 | استفاده از چند وسیله سنگین روی یک پریز یا سه راهی | ایجاد نویز الکتریکی و افت لحظه‌ای جریان | جداسازی پریز برق تلویزیون از وسایل پرمصرف |
| 5 | حساسیت زیاد پورت HDMI در تلویزیون یا گیرنده | بعضی پورت ها با کوچک ترین نوسان تصویر را از دست می‌دهند | تست با پورت دیگر، بررسی لحیم‌کاری پورت، در صورت نیاز تعویض آن |
| 6 | اتصال زمین ناهم سطح بین دستگاه ها (Ground Loop) | وجود اختلاف پتانسیل بین دو دستگاه متصل به HDMI | استفاده از آداپتور HDMI با ایزولاسیون یا اتصال ارت مشترک |
| 7 | نویز EMI از لوازم برقی مجاور | امواج الکترومغناطیسی از موتور، آداپتور یا منابع تغذیه اختلال ایجاد می‌کند | دور کردن کابل ها از منابع نویز، استفاده از کابل شیلددار قوی |
| 8 | طول بیش از حد کابل HDMI بدون تقویت‌کننده | افت ولتاژ سیگنال باعث قطع و وصل مداوم تصویر می‌شود | استفاده از کابل کوتاه تر یا اکتیو با تقویت سیگنال |
| 9 | فعال بودن تنظیمات صرفه جویی در انرژی یا HDMI-CEC | بعضی تنظیمات باعث خاموشی خودکار پورت ها در زمان مصرف بالا می‌شود | غیرفعال سازی گزینه CEC و تنظیمات صرفه جویی انرژی در منو |
| 10 | مشکل در منبع تصویر (مثلاً گیرنده یا لپ‌تاپ) | دستگاه مبدا ممکن است در زمان نوسان برق خروجی سیگنال را قطع کند | تست با منبع تصویر دیگر، بررسی آپدیت نرم‌افزار و کارت گرافیک |
علت اول: خرابی یا نیم سوز شدن بک لایت تلویزیون
علت پرش تصویر تلویزیون در بسیاری از موارد به خرابی بک لایت مربوط می شود. بک لایت وظیفه روشن کردن پس زمینه تصویر را دارد. وقتی یکی از ال ای دی ها نیم سوز شود، ولتاژ جریان نور ناپایدار می شود و باعث سوسو زدن یا پرش نور در تصویر خواهد شد.
روش حل مشکل:
- تلویزیون را خاموش و درب پشت را باز کنید (در صورت تجربه و رعایت ایمنی).
- با دستگاه تست بک لایت، ولتاژ ال ای دی ها را بررسی کنید.
- اگر یکی از رشته های LED ضعیف یا قطع بود، باید پنل باز شده و نوارهای بک لایت تعویض شوند.
- حتماً از بک لایت با ولتاژ و مدل مطابق با پنل استفاده کنید.
در صورت نداشتن تجربه، این کار را به تعمیرکار متخصص بسپارید تا از آسیب به پنل جلوگیری شود.
علت دوم: مشکل نرم افزاری یا به روزرسانی ناقص
یکی از علت های کمتر فنی اما بسیار رایج پرش تصویر تلویزیون، مربوط به اختلال در سیستم عامل یا به روزرسانی ناقص فریمور است. این حالت بیشتر در تلویزیون های هوشمند دیده می شود که پس از آپدیت ناقص یا ناسازگار، با باگ های تصویری، پرش فریم، گیر کردن صحنه یا حتی ریست شدن مواجه می شوند.
روش حل مشکل:
- ابتدا وارد منوی تنظیمات تلویزیون شده و از بخش “به روزرسانی سیستم” بررسی کنید که آخرین نسخه نرم افزار نصب شده باشد.
- در صورت وجود نسخه جدید، دستگاه را به وای فای وصل کرده و آپدیت کامل را انجام دهید.
- اگر مشکل بعد از آپدیت ایجاد شده، وارد تنظیمات شوید و گزینه “بازگشت به تنظیمات کارخانه” را اجرا کنید.
- اگر همچنان مشکل پابرجا بود، فایل فریمور رسمی از سایت برند را دانلود کرده و با USB به صورت دستی نصب نمایید.
علت سوم: خرابی کابل HDMI یا پورت تصویر
اگر از کنسول بازی، گیرنده دیجیتال یا لپ تاپ برای نمایش تصویر روی تلویزیون استفاده می کنید، ممکن است پرش تصویر تلویزیون ناشی از خرابی کابل HDMI یا پورت آن باشد. پورت شل، زنگ زده یا کابل بی کیفیت باعث قطع و وصل سریع تصویر، پرش یا فریز شدن آن می شود.
روش حل مشکل:
- ابتدا کابل HDMI را با یک کابل جدید و مرغوب جایگزین کنید.
- اگر تلویزیون چند ورودی HDMI دارد، تصویر را از پورت دیگری تست کنید.
- پورت HDMI را با چراغ قوه بررسی کنید؛ اگر سوخته یا سیاه شده، نیاز به تعویض یا لحیم کاری دارد.
- در صورت خرابی پورت، برد ورودی تصویر یا مین برد باید بررسی و تعمیر یا تعویض شود.
علت چهارم: تداخل سیگنال یا اختلال الکترومغناطیسی
برخی از تلویزیون ها، مخصوصاً مدل های قدیمی تر یا با طراحی ضعیف تر در شیلدینگ، ممکن است نسبت به تداخل امواج مغناطیسی یا رادیویی حساس باشند. این تداخل ممکن است باعث لرزش خفیف، فلاش یا پرش تصویر شود.
روش حل مشکل:
- بررسی کنید که تلویزیون در نزدیکی مودم وای فای، اسپیکر، شارژر بی کیفیت یا منابع میدان مغناطیسی نباشد.
- دستگاه های مزاحم را خاموش کرده و تلویزیون را تست کنید.
- برای مدل های حساس تر، استفاده از محافظ EMI و فیلتر برق ورودی توصیه می شود.
- اگر مشکل حل نشد، با تغییر مکان یا پریز برق دستگاه، مجدداً آن را بررسی کنید.
علت پنجم: خرابی برد T-Con تلویزیون
برد T-Con (Timing Controller) سیگنال های ویدیویی را از مین برد گرفته و به پنل منتقل می کند. اگر این برد دچار اختلال شود، خروجی تصویر ناپایدار شده و مشکل لرزش تصویر تلویزیون یا فلاش های ناگهانی در تصویر ایجاد می شود.
روش حل مشکل:
- پنل پشتی تلویزیون را باز کرده و محل قرارگیری T-Con (معمولاً در بالای پنل یا وسط دستگاه) را بیابید.
- اتصالات و کابل های LVDS به برد T-Con را بررسی و تمیز کنید.
- اگر مشکل با جابه جایی کابل ها برطرف نشد، برد T-Con باید با مدل مشابه تعویض شود.
- هنگام خرید برد، به مدل دقیق تلویزیون و رزولوشن پنل توجه کنید.
علت ششم: اتصالی یا پارگی کابل فلت تصویر تلویزیون
یکی از مهم ترین علت های پرش تصویر تلویزیون، شل شدن یا پارگی کابل فلت (Flat Cable) است که سیگنال تصویر را از مین برد به برد T-Con یا مستقیم به پنل منتقل می کند. این مشکل باعث نوسان تصویر، خطوط متحرک یا پرش فریم می شود.
روش حل مشکل:
- تلویزیون را باز کرده و کابل های فلت بین مین برد، T-Con و پنل را بررسی کنید.
- کابل ها را به آرامی جدا کرده، پایه های کانکتور را تمیز کنید و دوباره جا بزنید.
- اگر کابل خم یا آسیب دیده باشد، آن را با کابل جدید و استاندارد تعویض کنید.
- در حین نصب دقت کنید تا فلت ها دقیق و محکم در جای خود فیکس شوند.
علت هفتم: نوسان ولتاژ پاور یا خرابی برد تغذیه
برد پاور یا Power Supply وظیفه تأمین ولتاژ ثابت به تمامی بخش های تلویزیون را دارد. اگر خروجی ولتاژ به دلیل خرابی خازن، دیود یا ترانزیستور دچار نوسان شود، تصویر دچار پرش، فلاش یا خاموش و روشن شدن ناگهانی می شود.
روش حل مشکل:
- درب پشتی دستگاه را باز کرده و برد تغذیه (معمولاً در سمت چپ یا راست قرار دارد) را بررسی کنید.
- خازن های باد کرده یا ترک خورده را شناسایی و با مدل مشابه تعویض کنید.
- خروجی ولتاژ برد را با مولتی متر اندازه گیری کرده و در صورت افت یا نوسان، برد پاور را تعویض کنید.
- حتماً از برد یدکی اورجینال یا هم مدل استفاده کنید.
علت هشتم: خرابی یا مشکل در خود پنل تلویزیون
در برخی موارد نادر، خود پنل تلویزیون (صفحه نمایش) به دلیل ضربه، تولید نامرغوب یا فشار حرارتی دچار آسیب می شود. این مشکل باعث ایجاد خطوط عمودی، لرزش تصویر یا نقاطی با نور غیر طبیعی می شود.
روش حل مشکل:
- ابتدا دیگر قطعات (T-Con، بک لایت، فلت) بررسی شود تا از سلامت آن ها اطمینان حاصل شود.
- اگر مشکل فقط در ناحیه خاصی از تصویر است و با فشار دادن تغییر می کند، احتمال خرابی پنل زیاد است.
- متأسفانه تعویض پنل معمولاً هزینه بر است و در بسیاری از موارد صرفه اقتصادی ندارد.
- پیشنهاد می شود در این حالت با یک مرکز تعمیر تخصصی مشورت کنید.
علت نهم: گرم شدن بیش از حد قطعات داخلی
اگر تلویزیون بعد از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه دچار پرش یا قطع تصویر می شود، احتمال گرم شدن بیش از حد قطعات داخلی مثل IC های T-Con یا مین برد وجود دارد. این موضوع معمولاً با افزایش دمای محیط یا گرفتگی منافذ تهویه تشدید می شود.
روش حل مشکل:
- اطمینان حاصل کنید که پشت تلویزیون به دیوار نچسبیده و تهویه به درستی انجام می شود.
- با باز کردن پنل پشت (در صورت مهارت فنی)، گرد و غبار قطعات را با دمنده باد تمیز کنید.
- روی آی سی های داغ، هیت سینک یا چسب حرارتی نصب شود تا تبادل حرارت بهتر انجام شود.
- در موارد شدید، ممکن است آی سی یا برد معیوب شده و نیاز به تعویض داشته باشد.
علت دهم: مشکل از کارت گرافیک یا منبع ورودی تصویر
اگر تلویزیون فقط هنگام اتصال به لپ تاپ یا کامپیوتر پرش تصویر دارد، ممکن است مشکل از کارت گرافیک یا تنظیمات خروجی تصویر منبع ورودی باشد، نه خود تلویزیون.
روش حل مشکل:
- رزولوشن خروجی تصویر را بررسی و تنظیم کنید (مثلاً 1920×1080 برای تلویزیون Full HD).
- نرخ تازه سازی تصویر (Refresh Rate) را روی مقدار استاندارد 60Hz تنظیم کنید.
- درایور کارت گرافیک لپ تاپ یا کامپیوتر را به روزرسانی کنید.
- با تست روی تلویزیون یا کابل دیگر مطمئن شوید که مشکل از منبع است، نه از خود تلویزیون.
همان طور که دیدید، پرش تصویر تلویزیون می تواند دلایل سخت افزاری و نرم افزاری متعددی داشته باشد. با بررسی مرحله ای این موارد، می توانید علت اصلی را شناسایی و آن را رفع کنید. اگر نیاز به راهنمایی بیشتر داشتید، پیشنهاد می کنیم به بخش آموزش رایگان تعمیرات تلویزیون در سایت چطور تعمیر مراجعه کنید و از آموزش های تخصصی بهره مند شوید.